nie ale
  • nie z rzeczownikami
    10.10.2006
    10.10.2006
    „Niewykonanie nałożonego obowiązku w terminie…” itp. Tego rodzaju teksty piszę codziennie w biurze. Wszyscy koledzy piszą rozdzielnie: nie wykonanie. Słownik nakazuje pisać łącznie, ale czy to dotyczy także rzeczowników odsłownych i to jeszcze z dopełnieniem i okolicznikiem?
  • … ale podejrzewam, że tak
    10.04.2015
    10.04.2015
    Czy w tym zdaniu powinien być jeszcze jakiś przecinek: „Niezbyt udana, ale podejrzewam że prawdziwa historia”?
  • Ciąg dalszy wątpliwości związanych z pisownią cząstki nie
    11.05.2018
    11.05.2018
    Szanowni Państwo!
    Miewam często wątpliwości co do pisowni łącznej i rozłącznej z nie. Byłabym wdzięczna za rozstrzygnięcie prawidłowej pisowni następujących zdań:
    1. To był poważny błąd, zresztą w tej historii nie/jedyny, wiele ich było.
    2. Zdanie powyżej, ale z nie/jeden.
    3. Nie/jedyny błąd logiczny tej pracy polega na tym, że…
    4. To wcale nie/mały wydatek.
    5. Hasali słownie i nie/słownie po sąpierzach.
    6. Bronili się dzielnie i nie/dzielnie.
    7. Woda leciała letnia i nie/letnia.
    Dziękuję!
  • nagolenica, ale nagolennik
    14.03.2012
    14.03.2012
    Dzień dobry,
    większość nowych słowników notuje wyraz nagolenica, jednak w dzieciństwie u mnie na podwórku mówiono nagolennica, a postać taką potwierdza SSP pod red. S. Szobera („Nagolennica (PA), nie: nagolenica”) i wyszukiwarka Google (56100 wyników do 1730). Czy nagolennica to poprawna forma? A może pominięto literkę w mniej popularnej wersji i ta pierwsza jest niepoprawna? Jeśli obie formy są akceptowane, to która pierwsza weszła do języka?
    Pozdrawiam
  • nie + jeszcze czy nie + imiesłów przymiotnikowy

    29.12.2023
    29.12.2023

    Dzień dobry, chciałbym zapytać o pisownię nie w zestawieniu z wyrazem jeszcze. Zgodnie z regułą 46.13. WSO (punkt e) nie należy pisać wówczas oddzielnie z przymiotnikiem i imiesłowem przymiotnikowym, a zgodnie z regułą 46.11. (punkt d) — również z rzeczownikiem. Tymczasem w tym samym słowniku pojawiają się przykłady typu: „niepoświęcony (np. kaplica jeszcze niepoświęcona) [168]”. Prosiłbym o wyjaśnienie tego zagadnienia. Z góry dziękuję.

  • nie, które zmienia przypadek
    31.10.2002
    31.10.2002
    Witam,
    Chciałabym zapytać, z jakim przypadkiem łączy się czasownik okradać – z biernikiem czy z dopełniaczem? Kwestia sporna powstała po zastosowaniu wyrażenia nie okradajcie groby – wg mnie błędnego, ale wg polonistki jest to forma poprawna, ponieważ okradać łączy się z biernikiem. Jak jest w rzeczywistosci?
    Dziękuję z góry za odpowiedź
    Anna Hoszcz
  • nie ma

    3.05.2022
    3.05.2022

    Dzień dobry!

    Czy zamiast "nie ma mnie/nie ma ciebie/nie ma jego/nie ma jej (etc.) w domu" mogę powiedzieć: "nie jestem/nie jesteś/on nie jest/ona nie jest (etc.) w domu"? Dalczego z jednej strony mówimy np. "nie ma go tam", ale "on nie jest niebieski"? Czy w Państwa opinii forma "nie jest" wyprze za jakiś czas formę "nie ma"?

  • Nie piłem alkoholu do czasu, aż skończyłem osiemnaście lat
    24.01.2012
    24.01.2012
    Szanowni Państwo,
    jak poprawnie rozumieć konstrukcje zdań zwierających wyrażenie do czasu aż / dopóki nie. Czy przykładowe zdanie: „Nie piłem alkoholu do czasu, aż skończyłem osiemnaście lat” sugeruje, że wraz z ukończeniem osiemnastego roku życia podmiot wypowiadający się zaczął pić alkohol? Czy taka konstrukcja zdania pozwala na wysuwanie wniosków, jak długo trwała dany stan (tutaj: niepicie alkoholu), czy może jest to nadinterpretacja?
    Z góry dziękuję za poświęcony czas,
    Natalia
  • Nie pozwól mu przejąć kontroli
    31.01.2018
    31.01.2018
    Która forma jest poprawna: Nie pozwól mu przejąć kontroli czy Nie pozwól mu przejąć kontrolę? Wydawałoby się, że mam tu do czynienia z biernikiem, ale intuicja podpowiada, że to jednak dopełniacz. Nie potrafiłbym tego jednak uzasadnić. Czy mogę poprosić o pomoc?

    Serdeczne pozdrowienia.
  • nie winien czegoś
    1.11.2013
    1.11.2013
    Szanowni Państwo,
    zwracam się do Państwa z prośbą o udzielenie odpowiedzi odnośnie wyrażenia nie winien (przestępstwa). W słowniku ortograficznym znalazłam odesłanie do reguły: przed wyrazami brak, można, potrzeba, trzeba, warto, wiadomo, wolno, które mają znaczenie czasownikowe piszemy nie osobno – ale w moim odczuciu przykład nie winien w tejże regule się nie mieści.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego